To, co dzieje się teraz w Polsce przypomina mi kraj gdzieś daleko, daleko stąd. U wybrzeży Atlantyku, w czarnej Afryce. I zanim zaczniesz się rzucać – przeczytaj. Mam na to argumenty.
Czasem gdy siedzę sobie i piję zimne piwo na gorącym, betonowym balkonie przychodzą mi do głowy metafory karkołomne. Niektórych z nich sam się boję, więc szybko daję im w łeb szpadlem i zakopuję je w nieoznaczonej mogile. Gdzieś w głębi mojego mózgu. Tam, gdzie rzadko zaglądam. To blisko miejsca, w którym trzymam polskie przeboje zasłyszane przypadkowo w Radiu Eska i informacje o rosnącym rozmiarze biustu Małgosi Rozenek. Ot, taki cmentarzyk.
Ale są porównania, których nie da się zabić. Które, jak te żywe trupy w filmów George’a A. Romero, wygrzebują się z trumny i potem chodzą za mną tygodniami. Chodzą i mendzą. Ględzą. Nie dają żyć.
– Pomyśl o mnie! Pomyśl o mnie! – podskakują obijając się o wnętrze mojej czaszki.
No dobra. Skoro nie mogę ich zabić, to może powinienem się nimi podzielić. Może wtedy pójdą sobie i zaczną męczyć innych ludzi – na przykład was.
Oto jedna z takich nieumarłych metafor: Jarosław Kaczyński i jego wyborcy, są jak niewolnicy wyrzuceni w XIX wieku z Ameryki Północnej do Afryki Zachodniej.
Tak, wiem, jak to brzmi. Dlatego początkowo – jak mówiłem – zakopałem tę myśl w nieoznaczonym grobie. Ale ożyła i wylazła, więc teraz zamiast oglądać kolejny odcinek serialu Blood Drive, muszę tłumaczyć o co mi chodzi. Taki już mój psi los i takie to moje życie złamane.
Do rzeczy.
W roku 1822 powstała najstarsza i jedna z mniej znanych republik w Afryce. Amerykanie uznali wtedy, że część buntujących się niewolników najwygodniej będzie wywieźć z powrotem na Czarny Ląd.
Jasne, wieszanie buntowników, palenie ich żywcem, zdzieranie im mięsa z pleców biczem, obcinanie kończyn i gwałcenie ich żon to przyjemna rozrywka – pomyśleli – ale z jakiegoś powodu czarni tego nie lubią. Z jakiegoś powodu w tych niewolniczych czworakach w Luizjanie i Alabamie, zamiast większego posłuszeństwa, rośnie większy bunt. Więc (zdania nie zaczyna się od więc) Amerykańskie Towarzystwo Kolonizacyjne wsadziło na statki tych najbardziej niezadowolonych niewolników i zawiozło ich „z powrotem do Afryki”.
Ten „powrót” musiałem wziąć w cudzysłów, bo ci ludzie urodzili się przecież w Ameryce, nigdy nie byli dalej niż na polu bawełny swojego pana, a ich przodkowie wywodzili się z plemion i kultur rozsianych po całym afrykańskim kontynencie. Ale dla ówczesnego Amerykanina Afryka to Afryka, na chuj drążyć temat, wracajcie do domu, God bless you.
Przepłynęli więc Atlantyk i wyładowali 16 i pół tysiąca wyzwolonych buntowników w kompletnej dziczy – gdzieś na północ od szóstego równoleżnika, w ujściu rzeki St. Paul. I kazali im rządzić się samodzielnie. Kraj nazwali Liberią, od słowa wolność. Nowych przybyszy nazwali Amerykanoliberyjczykami, by odróżnić ich od autochtonów – dzikich plemion w spódniczkach z trawy.
W ten sposób narodziła się pierwsza republika w Afryce. Kraj wolności, do którego nie wtrącał się biały człowiek.
Tylko, że nie.
Byli niewolnicy, kiedy usłyszeli, że mają się samostanowić, po prostu nie wiedzieli, jak to zrobić. Przecież nikt nie uczył ich demokracji, prawa, zasad współżycia społecznego. Zrobili więc to co znali – stworzyli w tym raju wolności piekło niewolnictwa. Nie umieli inaczej. Ten kto rządzi i jest silniejszy – uciska. Ten, kto jest rządzony i słabszy – jest uciskany. Taki model państwowości przywieźli zza Atlantyku.
Krwawo zniewolili więc 18 plemion tubylczych i na lata przejęli władzę. Prawo do urzędów, do bycia częścią elity, do pieniędzy i własności – mieli tylko oni, przybysze. W końcu należało im się za te wszystkie lata niewoli.
Więc (zdania nie zaczyna się od więc) smagali sobie batem miejscowych niewolników przez następne 111 lat, aż w 1933 roku Liga Narodów postanowiła wziąć Liberię pod swój „protektorat”. To – tak jak dzisiaj – oznaczałoby wyeksploatowanie tego kraju przez bogatych grubasów z Ameryki i Wielkiej Brytanii.
Byli niewolnicy zrobili wtedy coś nieoczekiwanego. Odrzucili propozycję Ligi, a żeby nadal pozostać jej członkiem o pomoc zwrócili się do kraju, który sam ledwie odzyskał niepodległość i termin „wolność” wiele znaczył dla jego obywateli.
Zwrócili się o pomoc do Polski.
Skoczmy teraz znów do Anno Domini 2017. Jeśli dziś uważacie, że osoba o aparycji Jabby z Gwiezdnych Wojen, wiceszef MSW Jarosław Zieliński leczy swoje kompleksy każąc policjantom obsypywać się konfetti i zakładać anielskie skrzydła, to oczywiście macie rację.
Jeśli uważacie, że wiceszef MSW leczy swoje kompleksy obserwując pląsy emerytek w hawajskim tańcu – to również macie rację.
Ale powinniście przenieść się do 1933 roku, do ówczesnej Warszawy. Wtedy kompleksy leczył nie tylko jakiś PiSowski aparatczyk. Nawet nie kilku! Nie kilkunastu, nie kilkudziesięciu!
Wtedy kompleksy leczył cały naród.
W kraju, który ledwie wyzwolił się z ucisku i ledwie wrócił na mapę świata, w tym kraju prężnie działała Liga Morska i Kolonialna, która w imieniu Rzeczpospolitej robiła ogromną – i skuteczną! – propagandę, tłumacząc obywatelom, że powinniśmy zyskać zamorskie terytoria. Kolonia należy się Polsce, jak psu buda i tyle!
Liga robiła podobne żenujące widowiska, jak minister Zieliński i nie tylko cięła konfetti, ale organizowała pochody, w których żołnierze w specjalnie zaprojektowanych afrykańskich mundurach maszerowali dziarsko przez Warszawę.
Więcej! Nasz kraj stworzył nawet mundury dla przyszłych wojsk tubylczych, które miały stać na straży Rzeczpospolitej KilkuMorza i Przynajmniej Ze Dwóch Oceanów. Z braku tych wojsk i terytoriów smarowali pastą do butów zwykłych szeregowych i gonili ich w tę i nazad po Ujazdowskich ku uciesze tłumu. Serio, serio. Jeśli się teraz śmiejecie, to przypominam, że mówię o historii naszej ojczyzny. Wy też z tych usmarowanych pastą twarzy się wywodzicie.
W tej sytuacji prośba o pomoc z Liberii spadła Polsce jak gwiazdka z nieba.
Natychmiast z Pomorza do Afryki popłynęła dumna jednostka s.s. Poznań z ważną misją handlową i dyplomatyczną. Towary, jakie wiózł okręt pod pokładem miały sfinansować całą operację, a ludzie których wiózł na pokładzie mieli tak omotać Liberyjczyków, by zgodzili się zostać kolonią II RP.
Plan udał się połowicznie, jak to zawsze u nas.
Geniusze od rozpoznania rynku zawieźli do Afryki m.in. 1500 emaliowanych nocników i cement. Bo akurat mieli. Tak, na nocnikach i cemencie Polska chciała zbudować swoją gospodarczą i kolonialną potęgę. Co mogło pójść źle?
Nocników oczywiście nikt nie kupił, ale lepiej poszło nam w stosunkach dyplomatycznych. Panowie z Warszawy dogadali się z panami z Monrovii i ogłosili przyjaźń między narodami. Część historyków twierdzi, że Polska i Liberia podpisały wtedy nawet pakt o wzajemnej pomocy wojskowej. Tak, tak: gdyby ktoś naruszył granice Rzeczpospolitej, to z Afryki miało natychmiast wyruszyć sto tysięcy wojowników uzbrojonych prawdopodobnie w oszczepy. Więc jeśli następnym razem będziecie szkalować Anglię i Francję, że nie pomogły nam we wrześniu 1939 roku, wyślijcie też zdrową dawkę nienawiści w stronę Liberii.
Ale nie uprzedzajmy faktów, jak mawiał Bogusław Wołoszański, zanim okrzyknęli go tajnym współpracownikiem.
Co było dalej? Dalej – skracając – było zaskakująco dobrze. Okazało się, że my, Polacy świetnie dogadujemy się z terroryzującymi miejscowe plemiona potomkami amerykańskich niewolników. Założyliśmy w Liberii polskie wioski, przywoziliśmy stamtąd nad Wisłę kakao i orzeszki, a nasza Liga Morska płakała ze szczęścia. Polska kolonia w Liberii – uzyskana bezkrwawo, na drodze negocjacji – była tuż tuż. Podpisaliśmy dokument pozwalający Polsce eksploatować wszystkie bogactwa naturalne Liberii, a polscy kupcy mieli bezdyskusyjny i bezwarunkowy priorytet w interesach z rządem w Monrovii nad kupcami amerykańskimi i brytyjskimi.
I wtedy amerykańscy i brytyjscy kupcy się wkurwili. I wyrzucili nas z Afryki.
A zrobili to tak, jak dziś media „narodowe” i „niezależne” wyrzucają z naszego kraju połowę Polaków. Mianowicie otworzyli w Liberii swoje gazety „patriotyczne”. A w tych gazetach zaczęli pisać, że Polacy to zło najgorsze, a pod pokładami naszych statków – zamiast nocników – przemycane są karabiny, w które zbroi się plemienna partyzantka. Że jesteśmy białym diabłem, który pod pozorem przyjaźni szkoli i zbroi autochtonów, by zorganizować przewrót i wymordować wszystkich Amerykanoliberyjczyków.
I oni tym mediom uwierzyli. I w 1937 roku wyrzucili nas, Polaków z Liberii na zbity pysk. A dwa lata później to już wiadomo – wojna. I w ten sposób polska kolonia w Liberii poszła się gonić, jak przetarg na Caracale.
No dobra, a właściwie czemu ja o tym w ogóle piszę? Oprócz tego, że to chyba ciekawe, widzę dużą analogię między potomkami niewolników w Liberii, a Prawem i Sprawiedliwością i jego wyznawcami w Polsce.
Oni dostali władzę. Oni nie umieją jej sprawować. Oni powtarzają to, czego nauczyli się, gdy sami byli niewolnikami.
Jarosław Kaczyński i wierchuszka PiS dorastali w czasach, gdy rządziła jedna partia i robiła to silną ręką. Zdobywali swe polityczne szlify w czasach, gdy media były całkowicie podporządkowane władzy i w jej imieniu okłamywały społeczeństwo. W czasach, gdy prawa człowieka to był jakiś dziwny termin używany po pijaku tylko przez takiego Kuronia, czy Mazowieckiego.
Oni inaczej nie umieją. Ten kto rządzi i jest silniejszy – uciska. Ten, kto jest rządzony i słabszy – jest uciskany.
Oni wszystkiego nauczyli się od PZPR. Tak, jak potomkowie niewolników z Ameryki zniewolili 18 dzikich plemion, tak Jarosław Kaczyński niewoli was.
A wy nadal się dziwicie, jak można robić niekonstytucyjne ustawy. Jak można ograniczać ludziom wolność zgromadzeń. Jak można doić spółki państwa bez żadnej żenady i godności osobistej. Jak można robić to bezkarnie. Jak można siać chamską i źle ociosaną propagandę ze wszystkich rządowych i „niezależnych” mediów.
Otóż można.
Wystarczy nie mieć innego wzorca.
Post scriptum: Na koniec możecie sobie popatrzeć, jak potomek niewolników wita wielkiego białego pana, który mówi, że ma dla niego szklane paciorki zamiast nocników. I wszystko to w państwowej TV. God bless you, and good luck.
Tadeo
Hej Borsuk, dlaczego nie ma informacji o polskiej randce z Liberia w Wikipedii?
Borsuk
A nie mam zielonego pojęcia 🙂
tadeusz
rewelacyjny tekst – jak zwykle…. niestety
Borsuk
Dziękuję!
Kklapnięte uszko mam
Cóż, cała ta historia rzuca ciekawe światło na ostatni sukces naszej dyplomacji, czyli umowę o współpracy wojskowej z Etiopią.
Mazgaj
Przyszedł mi do głowy komentarz, który kiedyś gdzieś przeczytałam: Mojżesz nie chodził po pustyni przez 40 lat bo się zgubił. Chodził po to, żeby wymarlo pokolenie urodzone w niewoli.
Anonim
Polski kolonializm miał też inne oblicze. Temat jak rzeka, bardzo ciekawy i wielowątkowy. A przy okazji świetny materiał ja komedię! Wątek taki nawet zapoczątkował obywatel Piszczyk Jan w „Zezowatym szczęściu”. Stąd też hasło „Żydzi na Madagaskar!” …. Żydowska organizacja Betar, pragnąc ziemi (wymarzonego Izraela) dla narodu wybranego, postanowiła zwrócić się do władz polskich (mowa o 20-leciu międzywojennym), o pomoc w wyszkoleniu bojówek zdolnych do przechwycenia władzy w znajdującej się wówczas pod brytyjską (kolonialną) koroną Palestynie. W zamian oferowali wyprowadzenie Żydów z Polski. Polska będąc w sojuszu z Anglią, nie mogła oficjalnie działać przeciwko swemu koalicjantowi, więc sprawą zajęły się tajne służby. Ligi były dwie – Liga Morska i kolonialna, oraz Powietrzna i przeciwgazowa (ta druga szkoliła spadochroniarzy i siły desantowe). Propaganda była spora i docierała nawet na dalekie Kresy RP. Słynne zdjęcie tratwy z Włodzimierza Wołyńskiego z 1936 r. 🙂 http://www.uwazamrze.pl/artykul/836166/korkowe-helmy-z-orlem-bialym
Flota II RP posiadała wówczas 7 transatlantyków!!! zdolnych przewieźć ów Naród Wybrany do upragnionej Ziemi. Dla ochrony zbudowano nawet dwa atlantyckie supernowoczesne jak na tamte lata okręty podwodne „Orzeł” i „Sęp”!
Myślano również o Madagaskarze, ale z planów pozostały po wojnie jedynie wieże spadochronowe w Parku Praskim i na Powiślu (dziś już nieistniejące).
Historia przytoczona po łebkach i wyrywkowo. 🙂 Tu link do ciekawego filmu dokumentalnego poruszającego ten temat. https://vod.tvp.pl/website/betar,10921395
Pozdrawiam 🙂
Borsuk
Wątek Palestyńsko-Madagaskarski jest w ogóle ciekawy. Sam Arkady Fiedler popłynął na Madagaskar by zbadać, czy nadaje się pod zasiedlenie przez ludność żydowską 🙂
Grzegorz Brudnik
Przyjebię się, dobra? Mam nadzieję, że wolno. Ale przyjebywuję się tylko do fajnych rzeczy. Niefajne mam w dupie. To jest bardzo fajnie napisany tekst i w ogóle fajny blog. Problem w tym, że nic tu się nie zgadza. Opowieść naciągnięto do tezy, a ja bardzo tego nie lubię. Więc tylko krótko wypunktuję.
1. Cały akapit o wywożeniu zbuntowanych niewolników, którzy dotąd „znali jedynie pole bawełny swojego pana” jest bzdurką. Ponieważ do Liberii trafiali tylko i wyłącznie Murzyni urodzeni jako wolni ludzie. Nigdy nie byli na żadnych plantacjach i „białego pana z batem” nie znali. Oczywiście, nie żeby im było komfortowo w życiu. Niewolnictwo zniesiono, za to rasizm kwitł. Ale niezaprzeczalnie byli to wolni ludzie, nie posiadający wszystkich praw, ale nie znający realiów niewolnictwa. W niektórych stanach Unii niewolnictwo zniesiono jeszcze w XVIII wieku. To właśnie stamtąd pochodzili późniejsi Amerykanoliberyjczycy. I nie wywieziono ich dlatego, że się buntowali. Wywieziono ich ŻEBY się nie zbuntowali. I to bynajmniej nie siłą. Uczyniono z nich osadników, obiecano przywileje i ziemię.
2. Dalej.Piszesz, że Amerykanie wysadzili 16,5 tysiąca ludzi w dzikiej głuszy, gdzieś w ujściu rzeki St. Paul i „kazali im rządzić się samodzielnie”. No więc nie, nie i jeszcze raz nie. Wysadzili 13 tysięcy ludzi, ale na przestrzeni 50 lat. Pierwszy statek wysadził 22 osoby.
3. Nie w dzikiej głuszy, bo pierwsze transporty trafiały do Freetown w Sierra Leone, które wówczas było nie byle jakim miastem. Stamtąd dopiero osadnicy wyruszali na zakupione przez Amerykanów tereny. A kolejni przyjeżdżali już do funkcjonującego kraju z bardzo szybko rozwijającą się Monrovią jako stolicą.
4. I co najważniejsze, nie, nie „kazali im rządzić się samodzielnie”. Amerykańskie Towarzystwo Kolonizacyjne zarządzało kolonią w Liberii jeszcze trzydzieści lat. Potem ogłoszono konstytucję, a państwo przejęły marionetkowe amerykańskie władze. Marynarka wojenna USA stacjonowała tam do bodaj 1916 czy 1917 roku. W kolonii przewijały się wpływy całego świata.
I co w związku z tym wszystkim? Ano to, że cała ta tyrada o Murzynach traktujących innych Murzynów jak Murzynów to kompletnie ślepy strzał. Wojny z autochtonami zaczęły się od tego, że amerykańskie władze kolonii nie przestrzegały umów terytorialnych. Nie od tego, że osadnicy źle traktowali autochtonów. Osadnicy rzeczywiście stali się klasą uprzywilejowaną. Trudno, by było inaczej, skoro umieli czytać, pisać i liczyć, znali zachodnie nauki i dysponowali majątkiem. Ale nie oni wszczynali wojny.
No i cała ta piękna parabola obecna w tekście (że tak jak Amerykanoliberyjczycy przejęli złe nawyki od swych znienawidzonych panów, tak i teraz robi PiS) fpiiiiiizdu przestaje istnieć. Cały ten wątek polskiego kolonializmu jest tu właściwie nie na temat i nic do tekstu nie wnosi. A sam tekst z powodów błędów w fundamentach zwyczajnie nie utrzymuje własnego ciężaru.
A szkoda. Bo czyta się to naprawdę fajnie. Uwielbiam taki styl. Ze dwa razy nawet umarłem ze śmiechu a potem dodatkowo rozbolał mnie brzuch.
Borsuk
Oczywiście, że można, a nawet trzeba!
Kurcze, wiedziałem, że ktoś bardziej uczony się przyczepi 🙂 Na początku wyjaśnienie: zastosowałem tu dużo skrótów, bo przecież nikt by tego nie przeczytał.
1. Wszędzie czytałem o byłych niewolnikach. źródła podają, że owszem – byli też urodzenie „wolni”, ale wiadomo jaka to była „wolność” czarnych w tamtych czasach w Ameryce. Przecież nie tylko synów wysłali, ale również ojców, którzy niewolnictwo znali. Ale nie jestem historykiem, nie jestem nawet wyształciuchem, opierałem się na tym, co przeczytałem.
2. Wiem, że na przestrzeni lat. Skrót.
3. Ok
4. No nie zgodzę się. To, że Amerykanie zachowali wpływy (byłoby dziwne, gdyby tego nie zrobili), nie znaczy że czarni nie rządzili się w Liberii. Oczywiście, można tak podejść do tematu, ale nie uważam że „marionetkowe władze” zwalniają z odpowiedzialności. Aparat państwowy (urzędy itd) był obsadzony przez Amerykanoliberyjczyków. Przecież nawet dziś w wielu krajach można o władzach powiedzieć „marionetkowe”. Ale rządzą, podejmują jakieś tam decyzje i odpowiadają za to, co robią.
Dalej uważam, że przełożenie jest. Czym skorupka za młodu i tak dalej.
Dzięki za ten komentarz 🙂 I dzięki za dobre słowo.
Katharsis
1. Ech, żeby wszyscy w internetach tak się przyjebywali jak szanowny kolega to uczynił, to virtual byłby dużo piękniejszym miejscem. Kiedyś zwykłam przeglądać uważnie komentarze pod interesującymi mnie tekstami, bo wiadomka, autor przedstawia rzecz z własnego punktu widzenia, prawda bywa czasem po środku i dobrze było popatrzeć na wpisy z inną perspektywą. Teraz to rzadkość, w 90% komentarzy jest taki syf, że nie da się tego czytać. Zresztą co ja wam tu będę… sami wiecie jak jest.
2. Ja umarłam ze śmiechu przy pastowanym szeregowym, miałam natychmiastowe skojarzenie z Kargulami, Pawlakami i pastowanym kabanem!
bb king
racja! dyskusja na argumenty, nie przezucanie sie wujami!
PanMirek
Grzegorz, bardzo ciekawa replika, pod którą w pełni podpisuję się.
Qba
Historię z grubsza znałem, ale szeregowiec wysmarowany pastą do butów zrobił mój dzień 😉
Borsuk
Cieszę się 🙂
Adam
Jak zwykle – klasa sama w sobie, wiedza o kolonialnych zapędach bezcenna. Do wykorzystania w rozmowach przy polskim kebabie lub wege burgerach. 😉
Borsuk
Bardzo mi miło 🙂
Katharsis
Dzięki Ci za ten wpis. Nie miałam pojęcia, że Polska też miała kolonialne zapędy (jakkolwiek krótko by to nie trwało). Pozdrawiam
Borsuk
Dzięki i pozdrawiam!
Josia
Kocham Cię Borsuku dozgonnie 🙂 Być może nie w temacie, ale kiedyś musiałam to napisać. Zbierałam się długo i w końcu wpadłam przy temacie zniewolenia, określonych schematów działania, nawyków i bardzo ograniczonego postrzegania. Więc ( zdania nie zaczyna się od więc ) ja tym powyższym określeniem mówię NIE i wyłamuje się wszelkim ograniczeniom wyznając moje uwielbienie dla Twej twórczości i osobowości 😉
Josia
Sorry, wkradła się literówka 🙂 Miało być ” ja tym powyższym określeniom mówię NIE” 😉
Borsuk
Joasiu! Jak bardzo miło mi czytać to wyznanie 🙂
Josia
Najważniejsze, że Cię nie wystraszyłam moim wyznaniem 🙂 Jest akceptacja, jest zabawa 😉