NIENAWIŚĆ.PL

– Ładne laski to idą na dyskotekę. Takie brzydkie, których nikt bzykać nie chce, idą na demonstrację. Ja stałem i cały czas myślałem „kto to rucha?” – subtelnie zażartował z Czarnego Protestu kobiet znany z TVP prawnik Roman Sklepowicz. Oburzające, wiem. Ale sprawa jest dużo gorsza niż nam się wydaje.

Roman Sklepowicz (swoją drogą zabawne, że oni mają często nazwiska jak z Fredry) łaskaw był w internetowej telewizji Wrealu24 wejść na wyżyny finezyjnego humoru. W programie u „dziennikarza”, niejakiego Roli, opowiadał o tym, kogo chce mu się „ruchać”, a kogo nie.

Serio, serio. Sam bym nie uwierzył, jeśli bym nie zobaczył. Pan Roman Sklepowicz – do niedawna chętnie zapraszany przez Dobrą Zmianę do TVP Info w charakterze eksperta i autorytetu, oraz goszczący w „Sprawie dla reportera” u redaktor Jaworowicz – po prostu zrobił to na wizji. Dla porządku: w końcu okazało się, że Roman Sklepowicz to oficer służb PRL i w TVP Info gościć przestał, ale z Dobrej Zmiany się nie wypisał.

Sklepowicz nie wypisał się też z bycia autorytetem i stwierdził, że przypatrywał się kobietom na Czarnym Proteście i zastanawiał się, którą „wyruchać”. – I mówię: ta? O Jezus, o Boże. Tak stałem i myślałem i doszedłem do wniosku: kto to rucha? Doszedłem do wniosku, że nikt. I dlatego idą w tej manifestacji – powiedział.

„Dziennikarz” Rola wybuchnął na to śmiechem perlistym i szczerym. Podochocony przez kolegę Sklepowicz, po tym jak już wytarł sobie usta Jezusem, kontynuował. – Nikt nie chce się nad nimi ulitować, nikt nie chce pociągnąć za majtki, no to dawaj! Idą w tej manifestacji (…) Niech ktoś nas wyrucha! Jesteśmy gotowe! – wołał.

Tu możesz to obejrzeć, ale ostrzegam: wkurzysz się

No i w sumie można by tu skończyć. Można by powiedzieć „cham, prostak”. Można by uczepić się jego wyglądu. Tłustawego, spoconego, różowego facecika w muszce łatwo wyśmiać, zwłaszcza w kontekście tego, kto nadaje się „do ruchania”, a kto nie. Można by rzucać dowcipami o impotencji, niewielkim, ale za to sflaczałym przyrodzeniu i snuć teorie o kompleksach seksualnych Sklepowicza.

Można by też zwrócić uwagę na ukrytą w słowach Sklepowicza myśl, że te ładne laski na dyskotekach to chodzą tam przecież, by ktoś je „wyruchał” i niech nie mówią, że nie, sama tego chciała, prowokowała.

Można by, gdyby sprawa nie była jeszcze poważniejsza. Bo to nie jest jeden Roman Sklepowicz w jednej prawackiej, stulejarskiej stacyjce puszczanej w internecie. To wiele takich stacyjek, portalików mających w nazwie polskość i wycierających sobie różowiutkie gęby flagą mojego kraju. To też trochę większe stacje w rodzaju TVP, w rodzaju partyjnych periodyków wychodzących dla niepoznaki pod mianem „prasy niezależnej”.

Słowa są ważne. Słowa się liczą.

Język, jakim mówimy ma znaczenie.

Jeszcze parę lat temu, coś takiego byłoby nie do pomyślenia. Taki Sklepowicz nie mógłby wystąpić u takiego Roli, bo Rola – zamiast chichotać, jak przechodzący mutację chłopczyk – po jego słowach zesrałby się na miętowo ze strachu i nigdy by tego programu nie wyemitował. Nie dlatego, że by się z ruchaczem Sklepowiczem nie zgadzał. Dlatego, że bałby się, że nigdy już roboty nie znajdzie.

Jeszcze parę lat temu kandydat na prezydenta Marian Kowalski nie mógłby w programie – też internetowym, ale jednak – pokrzykiwać, że prawa człowieka ma „w dupie”, że zamykałby ludzi w gettach.

Jeszcze parę lat temu „artysta” estradowy Jan Pietrzak nie mógł sobie pozwolić, by publicznie nazwać ludzi, którzy głosują na partię opozycyjną „wszami, mendami, gnidami, pluskwami”.

Ale z drugiej strony przypomnijcie sobie, jak chichotaliście z wiców o „kartoflu” Lechu Kaczyńskim, czy z żartów o Krystynie Pawłowicz, która „chłopa nie miała” i „Jarosławie zawsze dziewicy”. Przypomnijcie sobie o krzyżu z puszek zimnego Lecha po katastrofie smoleńskiej.

Obie strony mają tu za uszami, choć fakt: strona Sklepowicza i Pietrzaka dzisiaj ma te uszy bardziej brudne i bardziej cuchnące. Po ich stronie – z moich skromnych obserwacji – chamów jest więcej.

Te chamy nie pojawiły się nagle. Oni byli zawsze. Zawsze gadali o ruchaniu feministek (patrz gwałty naprawcze w islamie, oni niewiele się różnią od swoich wrogów), zawsze gadali o zamykaniu w obozach, czy sapali pod spoconym wąsem, że „hehe, Hitler to racje mioł”.

Tylko, że oni pod tym wąsem sapali między swoimi. Po cichu. Bo się po prostu bali. Bo wiedzieli, że ich poglądy są tak chujowe, że lepiej zatrzymać je dla siebie. To tak, jak z ludźmi, którzy w sondażach nie przyznawali się, że głosują na Leppera czy PiS. Wstydzili się.

Dziś do głosowania na PiS przyznają się nawet ci, którzy na tę partię nie głosowali, a chamy potrafią bez żadnej żenady śmiać się ze śmierci dziecka (bo było gejem, lub miało inny kolor skóry), rechotać z gwałtów i stać na demonstracjach snując fantazje o tym, że wreszcie ktoś da im dupy.

Chamstwo stało się cnotą, nietolerancja powodem do dumy, a głupota honorem. Symbol Polski Walczącej trafił na gacie i skarpetki i porobiło się tak, że im większym bucem się okażesz, tym większy poklask zbierzesz od innych buców.

To nie wzięło się znikąd.

Oni podnieśli te swoje łby, wyleźli z tych swoich piwnic, bo wyczuli swojski smrodek idący z góry. Uważam, że rząd i partia rządząca pokazali im, że jest na taki język przyzwolenie.

Pokazali im to posłowie i posłanki, pokazali ministrowie, pokazali reżimowi „dziennikarze”. Że już można. Już można spierdzieć się w towarzystwie i nikt cię za to nie zgani. A nawet, jeśli będziesz pierdział dostatecznie długo i dostatecznie głośno, być może spadnie ci coś z pańskiego stołu i dostaniesz jakąś fajną posadkę za pieniądze obywateli tego kraju.

Język jest ważny, bo mówienie o „babach, których nikt nie rucha”, „kodomitach”, „lewackich ścierwach”, „zwierzętach” pozwala odczłowieczyć tych, którzy się z nami nie zgadzają. Bez dehumanizacji przeciwnika nie można posunąć się daleko. Ale gdy człowiek przestaje być człowiekiem, tylko jakąś „niedoruchaną feminazistką”, czy „kartoflem” można z nim zrobić o wiele więcej.

Sklepowicz, Kowalski i inni być może nawet o tym nie wiedzą (jak ten facet, co dowiedział się nagle, że całe życie mówi prozą), ale posługują się metaforą, która jest bardzo potężnym narzędziem lingwistycznym.

Dwoje naukowców, Paul H. Thibodeau i Lera Boroditsky, przeprowadziło w USA ciekawy eksperyment psychologiczny. Badanym rozdali tekst, traktujący o wzroście przestępczości w fikcyjnym mieście.

Tekst zawierał metafory: w jednej wersji przemoc określono, jako „groźną bestię”, w drugiej, jako „wirus, który zainfekował całe miasto”. Potem badani zostali poproszeni o wskazanie recepty na pokonanie przestępczości. Do wyboru była siła, lub program profilaktyczny.

Okazało się, że odpowiedzi zależne są nie od faktów przedstawionych w tekście – bo te były takie same – tylko od użytej metafory.

Ci, którzy wylosowali tekst z „bestią” w 71 procentach postawili na przemoc ze strony państwa: zwiększenie sił policji, surowsze kary, więcej więzień.

Ci, którzy dostali „wirusa”, poparli przemoc tylko w 54 procentach. Pozostali wskazali na programy profilaktyczne, edukacyjne, na reformy społeczne.

Jak napisał Thibodeau, co 25 wypowiadane przez nas słowo jest metaforą. I te metafory mają dużą siłę rażenia. A przecież różnica między „bestią”, a „wirusem” wywołuje mniej agresywnych postaw niż między „niedoruchaną feminazistką”, a „porządnym Polakiem”

Słowa są ważne. Relatywizm językowy kształtuje nasz pogląd na świat i to, jak odbieramy otaczające nas zjawiska. Mówi o tym m.in. hipoteza Sapira-Whorfa, ale mówią też bardziej namacalne przykłady.

Dehumanizacja przeciwnika pozwala nam krzywdzić go bez wyrzutów sumienia,. Na wojnie na przykład, dehumanizacja i metafora są elementami obronnymi. Otaczają one barierą ochronną psychikę naszych żołnierzy, dzięki czemu mogą oni łatwiej zabijać.

Bo zabić człowieka nie jest łatwo. Ale zabić „wesz, mendę, gnidę, pluskwę”?

W Wietnamie Amerykanie nie strzelali do ludzi, tylko do charlie. Do żółtków.

Podczas II wojny światowej Niemcy nie mordowali ludzi, tylko podludzi.

Nie chcę krakać, ale ludobójstwo w Rwandzie też nie byłoby prawdopodobnie możliwe bez lingwistyki, metafory i zmiany języka. Twój sąsiad nie zawsze jest skłonny odrąbać maczetą głowę twojej żonie. Ale zdeptać karalucha? Czemu nie.

Ludobójstwo w Rwandzie nie było spontanicznym wybuchem nienawiści. Było efektem narastającego przez lata konfliktu, podziału kraju na naszych i onych.

Przez cztery lata przed ludobójstwem, w mediach nie nazywano Tutsich inaczej niż „karaluchy”.

Cztery lata! Tyle było potrzebne, by namówić obywateli, by w końcu zdeptali ten milion karaluchów. By zmasakrowali milion ciał ojców, żon, córek, synów.

Nie chcę krakać, ale słowa są ważne.

Język jest ważny.

Do Romana Sklepowicza pewnie moje słowa nie dotrą, ale ty pamiętaj o tym, gdy następnym razem popatrzysz na jego różową muszkę i będziesz miał ochotę „dać tej mendzie w ryj”. Bo, cholera, jak tak dalej pójdzie to naprawdę w końcu pozabijamy się nawzajem.

Z tych czterech lat potrzebnych w Rwandzie do zabicia miliona ludzi, w Polsce mija właśnie rok drugi.